Thông qua áp dụng thuế suất thấp đối với các mặt hàng, dịch vụ thiết yếu, phổ thông Nhà nước tác động làm cho giá cả hạ, tiêu dùng tăng lên đáng kể, cũng qua đó cho phép doanh nghiệp đạt được hiệu quả kinh tế cao. Áp dụng thuế suất cao đối với hàng hóa xa xỉ, dịch vụ cao cấp sẽ tác động làm cho giá cả tăng, giảm mức tiêu dùng và sản xuất. Như vậy thuế không những có ảnh hưởng đến quan hệ cung cầu mà còn góp phần điều chỉnh cơ cấu kinh tế theo ý muốn của Nhà nước.
Đối với thuế xuất nhập khẩu, thông qua việc xác định các mặt hàng chịu thuế tương ứng với các mức thuế suất có phân biệt, Nhà nước đã phát huy tác dụng bảo hộ sản xuất trong nước, thúc đẩy các hoạt động kinh doanh xuất, nhập khẩu theo định hướng đã đề ra.
Nhìn chung những mặt hàng nhập khẩu mà trong nước đã sản xuất được thì Nhà nước đánh thuế cao nhằm làm cho giá bán cao, từ đó tạo lợi thế trong cạnh tranh trên thị trường cho các doanh nghiệp trong nước. Để đẩy mạnh hàng xuất khẩu Nhà nước ta đã thực hiện miến thuế doanh nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt cho các sản phẩm xuất khẩu, đồng thời tùy theo mức độ càn khuyến khích xuất khẩu mà Nhà nước ấn địnhcác thuế suất khác nhau cho phù hợp đốivới từng loại mặt hàng.
Như vậy, thông qua cơ chế thuế, Nhà nước có thế chủ động phát huy tác dụng điều hành nền kinh tế, co hẹp vào lúc hoàn cảnh quá thịnh hoặc khuyếch trương vào lúc hoàn cảnh suy thoái. Thuế có tác động trực tiếp đến giá cả, đến thu nhập, vì vậy dựa vào công cụ thuế Nhà nước có thể thúc đẩy hoặc hạn chế việc tích lũy và đầu tư. Khi ban hành một sắc thuế, do những yêu cầu về mặt kinh tế, chính trị, xã hội, Nhà nước ta đều có những quy định về đối tượng, phạm vi đánh thuế, thuế suất, điều kiện miễn giảm thuế.
Một thành công trong đổi mới chính sách thuế vừa qua của ta được đánh giá cao là chứng ta đã thực hiện một chính sách thuế thống nhất đối với mọi thành phần kinh tế. Điều này không những phù hợp với yêu cầu của cơ chế thị trường, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển mạnh mẽ sản xuất kinh doanh trên cơ sở cạnh tranh lành mạnh, mà còn đặt ra đòi hỏi các đơn vị doanh nghiệp quốc doanh phải vươn lên hoạt động có hiệu qua, khắc phục đần hiện tượng ỷ lại vào Nhà nước, hạn chế được những lợi dụng mức chênh lệch về thuế trước đấy để trốn, lậu thuế dưới hình thức núp bóng quốc doanh, tập thể.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: kinh
tế thị trường, khái
niệm nền kinh tế thị trường
