Trong nền kinh tế thị trường, quản lý Nhà nước chủ yếu bằng luật pháp. Pháp luật tạo một hành lang an toàn cho các hoạt động kinh tế đến mọỉ thành phần kinh tế, nhất là tư bạn tư nhân, những người làm kinh tế cá thể yên tâm đau tư mọi năng lực sản xuất vào hoạt động kinh doanh.
Tăng dần một tập quán chấp hành nghiêm ngặt pháp luật Nhà nước trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh thuộc tất cả các lĩnh vực kể cả các cơ quan Nhà nước và các doanh nghiệp Nhà nước.
– Pháp luật cần được ban hành đồng bộ, thống nhất và công tâm, khắc phục những sơ hở trong các văn bản luật – nguyên nhân của những hành vi lạm dụng, tiêu cực, tham nhũng v.v…
– Tiến tới có đủ cán bộ luật và từng bước hoàn chỉnh, ổn định để vừa góp phần thực hiện quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực kinh tế – xã hội được chặt chẽ thích ứng với sự vận động của cơ chế kinh tế mới, đồng thời góp phần xãy dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta.
Tăng dần một tập quán chấp hành nghiêm ngặt pháp luật Nhà nước trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh thuộc tất cả các lĩnh vực kể cả các cơ quan Nhà nước và các doanh nghiệp Nhà nước.
– Pháp luật cần được ban hành đồng bộ, thống nhất và công tâm, khắc phục những sơ hở trong các văn bản luật – nguyên nhân của những hành vi lạm dụng, tiêu cực, tham nhũng v.v…
– Tiến tới có đủ cán bộ luật và từng bước hoàn chỉnh, ổn định để vừa góp phần thực hiện quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực kinh tế – xã hội được chặt chẽ thích ứng với sự vận động của cơ chế kinh tế mới, đồng thời góp phần xãy dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta.
Hoạt động hành pháp
Ngoài hế thống luật còn có các công cụ khác để quản lý nền kinh tế thị trường: kế hoạch, tổ chức, các chính sách kinh tế, tài chính, tiến tệ, giải pháp cụ thể như các loại dự trữ của Nhà nước… Sử dụng các công cụ này thuộc về hoạt động hành pháp.
Về nội dung này, điểm 26 của Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt nam năm 1992 đã ghi rõ: “Nhà nước thống nhất quản lý nền kinh tế quốc dân bằng pháp luật, kế hoạch, chính sách; Phân công trách nhiệm và phân cấp quản lý Nhà nước giữa các ngành, các cấp; Kết hợp lợi ích của cá nhân và tập thể với lợi ích của Nhà nước”.
Trong hệ thống quyền lực Nhà nước, Chính phủ giữ quyền hành pháp tối cao, bao gồm:
+ Quyền lập quy, là quyền ban hành các văn bản quản lý dưới luật ở những cấp độ khác nhau để thi hành luật.
+ Quyền hành chính, là quyền tổ chức, quản lý, điều chỉnh và điều hành mọi hoạt động kinh tế – xã hội và mọi hành vi con người trong xã hội theo pháp luật.
Chủ đề được quan tâm ở đây là vai trò của Nhà nước pháp quyền, các mối quan hệ giữa các cơ quan quản lý Nhà nước trong cơ chế thị trường. Thực tiễn đổi mới kinh tế ở nước ta trong thời gian vừa qua cho thấy phải phân biệt rành mạch chức năng quản lý Nhà nước và quản trị kinh doanh, kế cả đối với các doanh nghiệp thuần túy Nhà nước.
