Lý luận kinh điển và thực tiễn hàng tràm năm qua diễn ra trong các nước thực hiện cơ chế kinh tế thị trường cho thấy tài chính gắn liên với các hoạt động kinh tế dưới hình thức vận động của giá trị. Sự tồn tại của Nhà nước và kinh tế hàng hóa là 2 tiền đề cho sự ra đời tồn tại và phát triển của tài chính. Tuy nhiên không có danh giới phấn biệt tiền đề nào là chủ yếu,quyết định và bản thân tài chính hoàn toàn không thụ động, phụ thuộc mà luôn tác động qua lại thông qua cơ chế quản lý kinh tế.
Tài chính trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung cao độ, chịu tác động và ảnh hưởng nặng hệ của tính chất đơn nhất hóa Nhà nước, nhận thức quan niệm về bản chất, chức năng, vai trò vị trí của tài chính bị gắn chặt vào tính chất Nhà nước, bị bó hẹp phạm vi trong các hoạt động kinh tế của khu vực có tâm bao quát của Nhà nước. Vì thế đã dẫn đến nhận thức cho rằng Tài chính chỉ là các quan hệ phân phối nảy sinh trong các quá trình phân chia tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân hình thành các quỹ tiền tệ tập trung và không tập trung.
Tài chính trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung cao độ, chịu tác động và ảnh hưởng nặng hệ của tính chất đơn nhất hóa Nhà nước, nhận thức quan niệm về bản chất, chức năng, vai trò vị trí của tài chính bị gắn chặt vào tính chất Nhà nước, bị bó hẹp phạm vi trong các hoạt động kinh tế của khu vực có tâm bao quát của Nhà nước. Vì thế đã dẫn đến nhận thức cho rằng Tài chính chỉ là các quan hệ phân phối nảy sinh trong các quá trình phân chia tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân hình thành các quỹ tiền tệ tập trung và không tập trung.
Quan niệm về hệ thống tài chính theo hình thức phân chia thành tài chính tập trung và tài chính phi tập trung đã toát lên hình ảnh của hệ thống tài chính gắn chặt vào hệ thống Nhà nước, tách rời với sự vận động của các quy luật kinh tế diễn ra ở cả khu vực Nhà nước và khu vực tư nhân. Do đó, giá trị của cải xã hội và tài sản quốc gia trở nền nằm ngoài phạm vi phân phối của tài chính. Vai trò của tài chính thụ động trong việc thực hiên các mênh lệnh hành chính của Nhà nước, các công cụ hành chính bị xếp vào hàng thứ yếu, thậm chí bị lãng quên khi Nhà nước thực hiện quản lý nền kinh tế – xã hội. Sự vận động của các mối quan hệ phân phối của tài chính để hình thành nền các quỹ tiền tệ thưởng không tuân thủ sự vận động khách quan của các quy luật giá trị, trái lại nó phụ thuộc và bị khép lại trong giới hạn của các mệnh lệnh hành chính và chỉ tiêu kế hoạch.
Chuyển sang cơ chế kinh tế thị trường, các hoạt động kinh tế không bị ràng buộc bởi các hàng rào kế hoạch hóa pháp lênh, sự vận động của các quỹ tiền tế trở nền đa dạng, vai trò và tính chất Nhà nước hóa đã được dung hòa bởi tính chất xã hôi hóa, dưới nhiều hình thức sở hữu, hoạt động kinh tế diễn ra ở mọi lĩnh vực theo sự vận động các quy luật thị trường tác động đến các quá trình chu chuyển các nguồn lực tài chính. Do đó, vấn đề tìm hiểu và nhận thức lại cơ sở lý luận của tài chính trong kinh tế thị trường là vấn đề cốt lõi mở đường cho việc đề ra các quan điểm và chính sách để Nhà nước sử dụng các công cụ tài chính vào việc điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế.
Đọc thêm tại:
